Chậu kệ trồng cây
Thiết Bị Tưới
Ngò rí là một loại rau gia vị thơm ngon, tốt cho sức khỏe. Đây là thực phẩm xanh, sạch mà nhiều gia đình Việt yêu thích. Rau ngò rí thường có mặt trong những món ăn từ bình dân cho đến sang trọng, cao cấp. Là một hương vị đặc trưng không thể trộn lẫn, giúp nâng tầm món ăn tuyệt đỉnh. Chính vì vậy mà nhiều gia đình, đặc biệt các bà nội trợ yêu thích trồng ngò rí tại nhà. Công tác này không yêu cầu mọi người phải có kỹ thuật cao. Tuy nhiên có được kinh nghiệm, biết được một số lưu ý khi chăm sóc ngò rí sẽ là lợi thế. Lợi thế này giúp ta chăm bón cây xanh tốt, khỏe mạnh, năng suất thu hái cao. Và cùng theo dõi bài viết này của Giathe.vn để rõ hơn nhé.
Thông tin cơ bản về rau ngò rí
Trước khi đến với một số lưu ý khi chăm sóc ngò rí quan trọng, mọi người cần hiểu rõ về rau gia vị này. Dù đã trở nên khá quen thuộc trong những món ăn trong bữa cơm gia đình, tuy nhiên liệu bạn đã thực sự hiểu hết về đặc điểm của nó? Không những tạo nên hương vị thơm ngon, đặc sắc, ngò rí còn có nhiều công dụng, lợi ích cho sức khỏe.
Đặc điểm của cây rau ngò rí
Ở mỗi nơi khác nhau, người dân sẽ có những tên gọi khác nhau cho rau ngò rí. Như là rau mùi, rau mùi ta, rau mùi tui, rau hương tuy, rau nguyên tuy hay là rau ngổ thơm,… Ở Việt Nam, rau ngò rí được dùng chủ yếu cho mục đích ăn rau và làm gia vị. Thế nhưng ở nhiều quốc gia phát triển trên thế giới, ngò rí được trồng và canh tác quy mô lớn. Người ta tiến hành cất lấy tinh dầu, thậm chí là làm những lọ nước hoa hay là làm thuốc để chữa bệnh. Những sản phẩm từ ngò ri thường có giá trị cao bởi tự nhiên, an toàn và lành tính.
Ngò ri thân nhẵn, ở phía trên là phân nhánh. Gốc cây cuống dài, trung bình có khoảng từ 1 – 3 chiếc lá chét hình khá tròn. Chúng có xu hướng xẻ thành 3 thùy với những khía răng tròn và to. Ở phía trên thường có lá chét chia làm các hình sợi nhọn và nhỏ. Đặc biệt hơn, rau ngò rí có hoa trắng, màu hơi hồng nhẹ trông rất xinh xắn.
Lợi ích của rau ngò rí cho sức khỏe con người
Rau ngò rí mang đến nhiều công dụng và lợi ích cho sức khỏe của mọi người. Bạn có thể tham khảo để biết thêm.
Hỗ trợ và điều trị bệnh tiểu đường
Trước tiên, rau ngò rí giúp phòng ngừa cũng như hỗ trợ điều trị căn bệnh tiểu đường hiệu quả. Theo báo Mỹ cho biết rằng ngò ri được xem như là thảo dược với khả năng điều trị bệnh tiểu đường rất tốt. Có được điều đó là nhờ vào thành phần giàu chất chống oxy hóa. Đồng thời còn có cả khả năng giúp cân bằng đường huyết, giảm mỡ ở trong máu cân bằng, ổn định. Thế nên, những người hiện đang bị bệnh tiểu đường thì rất được khuyến khích bổ sung rau ngò rí.
Hỗ trợ tỉnh táo và cải thiện trí nhớ
Song, rau ngò rí còn giúp tỉnh táo, ổn định tinh thần và cải thiện trí nhớ. Trong thành phần rau gia vị có chứa apigenin, hoạt chất với chức năng hình thành, gia tăng kết nối giữa những tế bào thần kinh. Song còn hỗ trợ tế bào gốc chuyển thành tế bào hệ thần kinh. Lúc đó, đa số các tế bào thần kinh sẽ phát triển một cách mạnh mẽ, hoạt động hiệu quả hơn so với những tế bào bình thường. Từ đây, trí nhớ con người được đẩy mạnh, khả năng ghi nhớ tăng cao, làm việc tốt nhất.
Khắc phục những vấn đề về tiêu hóa
Bên cạnh đó, rau ngò rí giúp khắc phục một số vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa. Nó cải thiện những chứng khó chịu phổ biến, thường gặp. Đặc biệt do giàu các chất borneol cùng linalool, thế nên mang đến công dụng trị nhiều chứng rối loại tiêu hóa. Tiêu biểu phải kể đến ăn không tiêu, kiết lỵ, nôn mửa, viêm ruột kết hay viêm gan,….
Trị bệnh thiếu máu
Một số người biết rau ngò rí, nhưng lại không biết thành phần rau rất giàu các chất thiếu yếu như vitamin A, B1, B2, C,.. Và quan trọng hơn là là rất giàu chất sắt. Thế nên đây là công dụng dễ thấy. Bạn có thể dùng kết hợp với nước ép cà phê nữa.
Chữa bệnh liên quan đến hôi miệng
Hôi miệng là một vấn đề khá nhạy cảm, thậm chí nhiều người xem nó như là bệnh “nan y” rất khó chữa. Bởi lẽ nếu không trị dứt điểm thì mùi hôi sẽ trở lại bất cứ lúc nào. Vậy thì hàng loạt các chất tinh dầu thơm cùng với alpha pinene, cineole, limonene, borneol, beta phelandrene sẽ giải quyết tốt. Nó giúp tiêu diệt những tác nhân, vi khuẩn ở khoang miệng. Từ đó mang đến hơi thở trong lành, sảng khoái.
Một số lưu ý khi chăm sóc ngò rí quan trọng cho nhà vườn
Như đã nói, trồng và chăm ngò rí tốt tươi không khó nhưng cần đáp ứng những tiêu chí quan trọng. Trong quá trình chăm sóc, nhà vườn phải đảm bảo một số tiêu chí nhất định.
Phân bón
Một số lưu ý khi chăm sóc ngò rí quan trọng trước tiên cần kể đến phân bón. Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. Dù là rau gì đi nữa thì cũng cần được hấp thụ dưỡng chất từ phân bón hữu cơ. Nếu bạn đang canh tác diện tích ngò rí lớn, có thể tham khảo cách bón như sau. Đối với phân chuồng hoai mục, bón khoảng từ 1.5 tấn trên diện tích 1000m2. Tiến hành bón lót hoặc bón ngay trong lúc nhà vườn cuốc, xới, làm đất.
Tiếp theo là kỹ thuật bón thúc. Ta phối trộn và kết họp 0.5 kg urê, 0.5 kg super lân. Sau đó đừng quên hòa cùng với nước sạch rồi mới phun cho cây. Tiếp 12 – 15 ngày sau, công tác phun bón thúc này sẽ được diễn ra thêm một lần nữa.
Tưới nước
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. Cây không thể sống tốt nếu như không được tưới nước. Và nước dùng tưới cho ngò rí phải là nguồn nước sạch. Đó có thể là nước phù sa dẫn trực tiếp hay cũng có thể là nước từ giếng khoan. Tuyệt đối nhà vườn không được sử dụng các loại nước thải sinh hoạt, nước ao tù, nước công nghiệp. Đây là nguồn nước chia qua xử lý có chứa nhiều chất độc như là calo.
Từ khi bắt đầu trồng ngò rí cho đến lúc cây đạt độ cao trung bình là 6cm thì phải tiến hành tưới nước theo chu kỳ từ 1 – 2 lần mỗi ngày. Thời điểm tưới lý tưởng nhất là khi sáng sớm và lúc chiều tà. Đây là những thời điểm tiết trời dịu nhẹ, thích hợp để cây hấp thụ.
Song, không được tưới quá nhiều nước bởi đặc tính sinh trưởng của ngò ri là không sống được trên đất bị ẩm. Vậy nên, thời điểm gần thu hái thì lượng nước tưới mà nhà vườn cung cấp cho ngò rí cần phải được giảm dần.
Một điểm khác cần chú trọng nữa đó là ngò rí chịu úng cực kỳ kém. Thế nên phải xây dựng một hệ thống thoát nước hiệu quả. Đặc biệt điều này phải có trong tính chất của đất trồng cây. Như vậy thì mới đủ khả năng thoát nước nhanh chóng, kịp thời mỗi khi gặp phải tình trạng mưa lớn và mưa kéo dài.
Điều gì sẽ xảy ra nếu như cây ngò rí bị thiếu nước? Khi đó, cây rau gia vị này sẽ sinh trưởng, phát triển chậm và ra hoa sớm hơn dự kiến. Do đó mà năng suất thu hái cũng thấp.
SẢN PHẨM NỔI BẬT
Diệt cỏ
Một số lưu ý khi chăm sóc ngò rí tuyệt đối không thể bỏ qua là công tác làm cỏ, diệt cỏ. Bởi nếu như cây ngò rí của bạn đang kém phát triển thì đây có thể vấn đề chính là từ đây. Cỏ thường sẽ là tác nhân cạnh tranh nguồn dưỡng chất, đồng thời hạn chế năng suất của cây ngò rí. Vậy nên trước lúc gieo hãy xịt thuốc cỏ một lần.
Lựa chọn thuốc xịt cỏ phù hợp, đặc biệt an toàn cho cây ngò rí. Ngoài ra, cần biết cách diệt cỏ có chọn lọc. Nghĩa là loại bỏ những đối tượng cỏ có khả năng cạnh tranh dinh dưỡng cao nhất. Như là đối với những loại cỏ lá rộng hay thậm chí cỏ lúa. Cứ sau khoảng 1 tháng thì nhà vườn nên làm cỏ thủ công bằng tay 1 lần là hợp lý. Vừa để đảm bảo cho sự phát triển thuận lợi, hiệu quả của rau màu.
Sâu bệnh làm hại ngò rí
Sâu bệnh tác hại đến sức khỏe ngò rí bao gồm hai đối tượng chính. Đó là bệnh hại và sâu hại. Cụ thể như sau:
Bệnh thối nhũn
Bệnh hại bao gồm các căn bệnh như bệnh héo rũ, bệnh thối nhũi, bệnh thán thư. Đối với tình trạng bệnh thối nhũn, biểu hiện đó là ngò rí rất dễ ngã, cổ rễ thối thế nhưng lá thì vẫn xanh. Tình trạng này xảy ra nhiều nhất ở giai đoạn ngò rí còn nhỏ. Và chúng có xu hướng mạnh dần lên mỗi khi gặp phải độ ẩm cao. Hoặc có thể là quy mô canh tác ngò rí dày trên các khu ruộng, ít có sự thông thoáng.
Bệnh thán thư
Thứ hai là bệnh thán thư, ngò rí xuất hiện những chấm đen li ti trên thân. Đồng thời cũng có thể là những đốm nhỏ màu nâu. Thực tế bệnh này không quá nghiêm trọng nhưng tốt nhất nhà vườn vẫn không nên chủ quan. Nên mua thuốc chuyên dụng để đặc trị.
Bệnh héo rũ
Tiếp đó là căn bệnh héo rũ, là vấn đề của nhiều nhà vườn. Bệnh này làm cho ngò rí chết khô từ đọt, sau đó có nguy cơ cao là chết rạp thành từng đám. Thậm chí, bệnh héo rũ có thể làm cho cây trồng chết ngay thời điểm ra hoa và trái. Tình trạng bệnh này thấy nhiều nhất ở trên diện tích đất canh tác là đất làm rẫy.
Sâu hại ngò rí
Rầy nhớt
Sâu hại ngò ri phải kể đến đó là sâu xanh, sâu xám, rầy nhớt, sâu ăn tạp,… Rầy nhớt thường gặp thời điểm ngò rí bắt đầu trổ bông. Với loại này thì ấu trùng hay thành trùng cũng đều rất nhỏ, khó quan sát, chỉ từ 1 – 2 mm mà thôi. Chúng màu vàng và có tập tính sống thành đám. Đặc điểm là cực kỳ ưa chích hút, truyền bệnh. Do vậy mà nguy hiểm cho cây trồng vô cùng.
Sâu xanh
Tiếp theo phải kể đến sâu xanh, thường sinh trưởng và phát triển khoảng từ 1 tháng sau khi nhà vườn trồng ngò rí. Cũng tương tự, loại sâu này nhỏ. Kích thước có nhỉnh hơn, đạt từ 8 – 10mm. Chúng có màu xanh lục, đặc điểm là nhả tơ cuốn lá. Sâu hại này thường ăn những chiếc lá non.
Sâu xám
Bên cạnh đó còn phải kể đến sâu xám, xuất hiện nhiều nhất ở đầu cụ. Khi mới nở, sâu có màu xám giống như màu đất. Càng lớn thì phần bụng của chuyển về màu nhạt hơn. Thường thì đốt cuối ở lưng thường có đặc điểm nhận dụng là 2 vệt nâu đậm.
Sâu ăn tạp
Cuối cùng không thể thiếu khi nói về một số lưu ý khi chăm sóc ngò ri quan trọng là sâu ăn tạp. Sâu ăn tạp có nghĩa là sâu ăn bông, lá và cả hạt nữa. Khi chúng thành trùng sẽ là một loại bước đêm. Kích thước từ 13 – 20mm và đôi cánh sải rộng 30 – 37mm. Thường thấy hoạt động của loài vật này mạnh nhất vào ban đêm. Mỗi một chú bướm cái đẻ trung bình từ 1000 – 2000 trứng, một con số khổng lồ.
Vậy phải phòng trừ sâu ăn tạp thế nào? Nhà vườn hãy chủ động làm đất thật kỹ càng, đảm bảo đất sạch và giàu dinh dưỡng. Một phần để đảm bảo không có sự tồn tại của tác nhân gây hại như sâu, nhộng. Một phần là tạo điều kiện thuận lợi cho ngò rí phát triển. Có thể sử dụng một vài loại thuốc chuyên dụng để diệt sâu bệnh hại nhé.
Thu hái ngò rí đúng cách
Một phần nữa trong tuyển tập một số lưu ý khi chăm sóc ngò rí đó là cách thu hái đúng chuẩn. Gieo trồng trên 1 tháng thì nhà vườn có thể tiến hành thu hoạch phần thân và phần lá. Trong trường hợp trồng phục vụ mục đích lấy hạt thì ta phải nhổ. Đặc biệt chủ động tỉa, lấy rau gia vị ăn dần. Như vậy thì mới tạo nên một khoảng cách trồng phù hợp, lý tưởng.
Nước phải được ngưng tưới trước thu hoạch 1 tuần. Thời điểm thu hoạch đẹp nhất là mỗi sáng sớm. Điều này sẽ giúp cho hạt của ngò rí không bị bung. Đặc biệt là tránh, hạn chế tối đa tình trạng hạt thất thoát. Vào buồi chiều thì là thời điểm tuyệt vời để ta phơi nắng.
Chỉ cần phơi 1 ngày rồi sau đó đạp để lấy hạt và bảo quản khô ráo. Vị trí bảo quản tuyệt đối không bị ẩm, thoáng mát để chất lượng hạt giống tốt nhất.
Phần kết
Như vậy là Giathe.vn đã chia sẻ đến bạn một số lưu ý khi chăm sóc ngò rí quan trọng. Đây là thực phẩm xanh, một loại rau gia vị thơm ngon, bổ dưỡng mà nhà nhà yêu thích. Thế nên bài viết này là toàn bộ kinh nghiệm và tâm huyết của nhà vườn. Hi vọng nó bổ ích và ý nghĩa dành cho bạn. Xin cám ơn vì đã theo dõi, ủng hộ bài viết này.
Xem thêm:
Một số lưu ý khi chăm sóc hành lá quan trọng
Trồng ngò gai trên sân thượng thế nào là đảm bảo cây lớn nhanh?
