Trên thị trường có quá nhiều loại Giá thể trồng lan trộn sẵn và bạn bối rồi không biết chọn loại nào. Có sự khác biệt giữa Hoa lan và cây trồng nội thất (ở khía cạnh đất trồng) đó là tới 70% các loài lan không trồng trên đất hoặc chất mùn hữu cơ. Giá thể trồng lan cần phải chuyên biệt cho chúng, nếu bạn trồng lan trên đất trồng hoặc hợp chất không được khử khuẩn, chúng sẽ sớm gặp vấn đề và có thể làm chết cây.

Vậy hoa lan nên được trồng trên giá thể nào? Và có hàng chục lựa chọn khác nhau chúng ta có thể gọi tên như vỏ thông, vỏ cây linh sam, rêu (sphagnum moss), than củi, đá núi lửa (lava rock), đá bọt pumice, đá perlite, gỗ cây dương xỉ, mảnh dừa, vỏ cây gỗ đỏ, và còn nhiều chất liệu khác nữa. Để trộn riêng cho bạn một loại giá thể trồng lan, hoặc bạn có thể mua giá thể trồng lan đã trôn sẵn với điều kiện giá thể này phải giống với những gì ngoài tự nhiên mà cây hoa lan sống được trên đó.

Hãy xem xét trong điều kiện tự nhiên hoa lan phát triển như thế nào. Loài cây này không sống ở trên đất, hạt hoặc các mầm cây non ẩn trong các hốc cây, nơi chúng nhận được mọi điều kiện tốt nhất để phát triển. Những điều kiện đó bao gồm:

  • Chúng gắn chặt được vào giá thể
  • Độ ẩm phù hợp
  • Ánh sáng phù hợp
  • Nhiệt độ
  • Độ thoáng không khí
  • Đủ chất dinh dưỡng.

Hoa lan thường mọc và sống tốt ở các vùng rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới nơi có nhiều mưa, nơi những ngày nóng và ẩm ướt thường có lượng mưa không thể đoán trước. Độ ẩm thường ở mức cao, khoảng 60-80%. Nhiệt độ ngày đêm chênh lệch cao trung bình khoảng 8 độ C.

Tìm kiếm sự hỗ trợ và cố định, chúng lan rộng rễ ra bên ngoài, một số để lấy chất dinh dưỡng, một số khác để cố định trên vỏ cây. Ở trên cao và xa đất, hoa lan dựa vào các chất dinh dưỡng vi lượng trôi nổi trong không khí và sự ngưng tụ phong phú với các mảnh vụn nhỏ giọt từ lá cây phía trên chúng.

Hoa của chúng mọc về phía ánh sáng, tìm kiếm con đường nhanh nhất, trực tiếp nhất. Lá của chúng cũng sẽ dịch chuyển theo cách đó. Ánh sáng cực kỳ quan trọng đối với rễ lan, vì vậy khi chọn giá thể, hãy đảm bảo rằng nó không được nén chặt hoặc quá dày để một số ánh sáng không xuyên qua được.

Tạo lại những điều kiện tương tự trong chậu của bạn (cố định, độ ẩm, ánh sáng, nhiệt độ, lưu thông không khí, thức ăn và giá thể) và cây lan của bạn sẽ phát triển mạnh.

Có rất nhiều yếu tố góp phần cho sự phát triển tốt của hoa lan, nhưng trong bài viết này, Giá thể trồng lan toàn tập, chúng tôi sẽ tập trung chặt chẽ vào giá thể và cách mỗi mục trong này đều liên quan đến giá thể trồng lan.

1. Giá thể nền giúp rễ bám chặt cố định cây

Giá thể phải bao gồm các vật chất chắc chắn để cây lan của bạn bám và quấn rễ xung quanh. Hãy xem lan hồ điệp (phalaenopsis). Những chiếc lá to, dày và cành hoa dài, áp đảo sẽ đè nặng cây lan – thường là theo một hướng – chỉ dựa vào một hệ thống rễ nhỏ để giữ cây ở vị trí.

Nếu không có biện pháp bảo vệ thích hợp hoặc ít nhất là thứ gì đó để quấn quanh rễ, cây lan của bạn sẽ không thể ra nụ, nở hoa, hoặc thậm chí ra lá mới. Bởi vì bộ rễ cần bám vào một thứ gì đó chắc chắn, rất nhiều rễ lan tìm cách thoát ra ngoài và bám vào thành chậu.

Yếu tố này thiên về cấu trúc và sự chắc chắn, điều đó cũng trả lời câu hỏi tại sao rễ lan thường tập trung dày đặc xung quanh phần bên ngoài của chậu, thay vì ở giữa. Nếu bạn cầm một chiếc bình trong suốt, bạn sẽ nhận thấy hiện tượng này.

Tin tôi đi, chúng không hề chật chội. Nhưng rễ lan thích vậy.

Điều này cũng cần lưu ý sau này khi đến thời điểm đặt cọc chống. Vì rễ sẽ vươn ra hai bên của chậu, nên bạn cũng không phải lo lắng khi cắm cọc chống vào giữa chậu.

Gợi ý lựa chọn giá thể cho mục đích làm chất nền chắc chắn để rễ bám vào bao gồm:

  • Sỏi nhẹ
  • Đá núi lửa Lava rock
  • Vỏ cây linh sam, hoặc vỏ thông
  • Và thậm chí có thể là san hô

2. Kích thước hạt giá thể: Hạt thô hay mịn?

Một cây lan trưởng thành dễ dàng bám vào giá thể cỡ trung bình – đến lớn. Đây là hướng dẫn chung, nhưng bạn cũng phải xem xét từng loài lan.

Cỡ hạt giá thể mịn hơn làm nước khó thoát ra hơn, điều đó tạo ra các vũng ẩm bên trong bầu giá thể. Một số loài lan ưa giá thể ẩm có thể sống tốt như lan vũ nữ (oncidiums) và loài miltonias.

3. Giá thể tuyệt vời cung cấp sự lưu thông không khí tốt

Lưu thông không khí là một điều cần thiết, ngay cả trong giá thể trồng. Nguồn dinh dưỡng cho phong lan không đến từ mặt đất, mà là từ gió. Hoa lan, với tư cách là cây sống trên cây, nhận ra rằng sẽ không khôn ngoan nếu không cho rễ nhánh vươn ra khí quyển để thu giữ những khoáng chất bổ sung này.

Chúng thích nghi để hình thành rễ trên không. Điều này rất quan trọng vì không phải tất cả rễ sẽ mọc xuống giá thể. Một số rễ mà lan tạo ra sẽ đi song song với mặt chậu.

Đừng cố phủ giá thể lên chúng, chúng đang phát triển một cách tự nhiên đó, rễ cần nhiều tiếp xúc với nhiều không khí để lấy thêm dinh dưỡng.

Giá thể phải mô phỏng sự tự do của dòng gió hoặc tính toán không khí bên trong. Đây là lý do số một khiến đất hoặc chất mùn không được sử dụng. Oxy, nitơ và hydro phải lưu thông tự do.

3A. Tránh giá thể quá chặt

Nếu giá thể nén quá chặt, không khí sẽ không lọt vào rễ. Điều này cũng có thể xảy ra bởi thời gian, khi các yếu tố tự nhiên bắt đầu phân hủy và sức nặng của lớp trên sẽ nén xuống bên dưới.

Mặc dù rễ thích môi trường ẩm ướt, nhưng những cây lan này  cần không khí hơn.

Nếu không có không khí, rễ cây sẽ bắt đầu thối rữa, chuyển sang màu xanh đậm sau đó chuyển sang màu nâu, sau này phân hủy vào giá thể.

3B. Tưới quá nước ngăn cản lưu thông không khí

Một thủ phạm phổ biến của việc cung cấp độ ẩm nhưng không có không khí lưu thông là rêu sphagnum. Khi khô, khi được đựng trong túi, nó sẽ hút ẩm và giữ hình dạng tốt. Nhưng lấy một nắm tay đầy rêu sphagnum ướt và bóp, nó sẽ dễ dàng nén lại và tạo thành một quả bóng chặt… và nó sẽ giữ nguyên như vậy.

Lớp rêu bám chặt này sẽ không cho không khí đi qua và sẽ phân hủy nhanh hơn. Nó cũng sẽ là môi trường sống hoàn hảo cho các loại nấm mốc — điều mà bạn không muốn. Tuy nhiên, đây là những gì xảy ra với rêu sphagnum sau khoảng hai năm.

Rêu sphagnum mới lúc đầu rất tuyệt vời vì định dạng tự nhiên của nó, cho phép hệ thống thông gió di chuyển qua nó một cách tự do. Tuy nhiên, hãy theo dõi chặt chẽ nó, vì nó phải được thay chậu trong khoảng 1-2 năm.

Các yếu tố có thể được thêm vào chậu để thúc đẩy trao đổi khí thích hợp là:

  • đá trân châu hoặc đá bọt biển,
  • sỏi,
  • vỏ cây

3C. Chọn chậu trồng lan có hệ thống lỗ thoát nước tốt

Chọn đúng chậu là điều cần thiết để đảm bảo không khí lưu thông tốt. Kiểm tra xem có các lỗ bên hoặc các thanh, nơi không khí có thể vào và ra một cách tự do. Quá nhiều lỗ có thể dẫn đến khô quá mức – quá ít, thối rễ. Cả hai sẽ giết chết cây lan của bạn.

4. Giá thể hấp thụ dinh dưỡng

Trong rừng nhiệt đới, chất dinh dưỡng và chất khoáng do rễ cây hấp thụ rất đa dạng và cân đối. Các loại lá và hoa khác phân tán dinh dưỡng bổ sung, điều này không thể có được khi chúng được trồng trong nhà.

Giá thể có thể hấp thụ thêm dưỡng chất với chu kỳ 2 tháng một lần, bạn cần tránh hiện tượng tích tụ muối. Chúng tôi đề xuất lịch bón phân mỗi tháng 2 lần, nhưng hãy nghiên cứu các loài cụ thể của bạn để biết thêm thông tin. Mỗi loài lan đều có những sở thích và nhu cầu cần dinh dưỡng khác nhau.

Thực tế, hầu hết giá thể trồng lan đều có khả năng hấp thụ dinh dưỡng rất tốt.

Chúng hấp thụ nước, nhưng các khoáng chất cũng được giải phóng tạo thành phân bón. Nếu bạn bón quá nhiều, giá thể sẽ hấp thụ quá mức hóa chất, gây cháy rễ.

Giá thể lý tưởng sẽ có thể hấp thụ phân bón nhưng cũng cho phép phân giải thoát ra ngoài khi rửa sạch và rửa sạch bằng nước. Luôn rửa sạch giá thể sau mỗi lần bón. Điều này rửa sạch lượng phân dư thừa và tránh cặn muối, hoặc muối tích tụ trên miệng chậu.

Yếu tố số một cần tránh đối với điều này là rêu sphagnum. Mặc dù điều đó rất có lợi, nhưng nó thực sự hấp thụ quá nhiều. Nhiều người đam mê phong lan đang cắt bỏ rêu sphagnum và chỉ sử dụng sỏi leca.

5. Giá thể tốt cho phép thoát nước nhanh

Thoát nước, thoát nước, thoát nước. Giá thể trồng lan cần có khả năng thoát nước tốt. Rễ cần có khả năng tiếp cận với nước và khi đủ nước, chúng cần thoát ra ngoài nhanh chóng để có thể thở trở lại.

Nếu giá thể mất quá nhiều thời gian để thoát nước, bạn có thể cân nhắc thay thế bằng loại giá thể với các cấu trúc lớn hơn và thoát nước tốt hơn. Hãy sáng tạo: bạn có thể sử dụng viên đất nhung, đá cuội bể cá hoặc đá nham thạch.

Các phần tử lớn hơn cung cấp diện tích bề mặt rộng hơn, nhưng cũng trực tiếp hơn. Hãy nghĩ về một đường vượt chướng ngại vật: một đường thẳng chỉ có hai chướng ngại vật cong sẽ về đích dễ dàng và nhanh hơn so với đường thẳng có 15 hoặc 20 chướng ngại vật phải vượt qua.

5A. Lưu ý: Không bỏ đá lạnh vào chậu trồng lan

Bạn có thể nói rằng, bạn vẫn làm vậy và lan vẫn bình thường. Thực tế là bởi vì những cây lan của bạn chưa chết mà thôi, còn thực sự nó không tốt.

Bạn có biết Lan sống ở các vùng rừng với những cơn mưa nhiệt đới? Mưa rơi xuống như rót trà nóng vậy. Do đó hãy tưới nước cho lan của bạn với nước ấm vừa phải, đừng quá lạnh, và tất nhiên bạn cũng đừng dùng nước quá nóng. Nhưng ưu tiên nước ẩm hơn là nước lạnh.

Đá cục thả vào chỉ là cách mà bạn ngại phải tưới chúng.

Dù sao, trở lại với việc tưới nước và giá thể … Nước từ mưa đến nhanh, làm ướt rễ và khô nhanh chóng. Đây là lý do tại sao bạn cần tưới nước lên cây lan của mình trong cả phút, để rễ cây ngấm nước. Cố gắng không để lá bị ướt khi tưới nước và lau khô lá ngay lập tức. Để nước gần gốc rễ sẽ khiến thân cây bị thối nhũn.

5B. Lư ý: Tưới phun sương cho hoa lan

Tưới phun sương rất hiệu quả cho hoa lan nếu đúng cách, nhưng giết chết hoa lan nếu bạn làm sai. Khi tưới phun sương, nước sẽ đọng trên hoa, lá và rễ cây.

Đứng tưới phun sương gần hoa hoặc các bẹ lá, nước sẽ đọng lại đó trong nhiều giờ và có thể gây bệnh.

Hãy tưới phun sương vào những ngày nhiều gió và nắng, giúp lá được làm khô nhanh chóng.

6. Độ ẩm: Không quá nhiều quá ít

Đây là điểm mà nhiều người mắc phải sai lầm lớn nhất là nghĩ chỉ tưới nước cho lan là đủ. Độ ẩm là một trò chơi hoàn toàn khác. Được tìm thấy ban đầu trong môi trường tự nhiên ẩm ướt, phong lan thích giá thể ẩm hơn, nhưng cũng cần được làm khô nhanh. Dưới tán lá trên cao, cây lan nhận được luồng gió dồi dào, làm khô gốc nhanh chóng.

Giá thể của bạn cần cung cấp độ ẩm, nhưng cũng cần khô nhanh.

Nếu cây lan của bạn bị khô quá nhanh giữa các lần tưới nước, bạn có thể tưới nhiều lần hơn trong tuần hoặc đổi giá thể để bổ sung thêm các yếu tố thúc đẩy độ ẩm.

Mỗi loài lan có một lịch trình tưới nước và độ ẩm mà chúng thích.

Với một giá thể giữ quá nhiều độ ẩm, các cấu trúc lông trắng nhỏ trên rễ (gọi là velamen) sẽ bắt đầu thối rữa. Như trong bất kỳ đống phân trộn nào, sự thối rữa sẽ tạo ra một bữa tiệc cho nấm mốc, do đó, sẽ gây thối rễ khắp chậu.

Chẳng bao lâu nữa, cây lan của bạn sẽ chết.

Nhiệm vụ khó khăn đối với hỗn hợp bầu là cung cấp vừa đủ độ ẩm để rễ cây có thể ngấm nước, nhưng phải thoát khí kịp thời để không thúc đẩy quá trình thối rễ. Đây là lúc các vật liệu mềm hơn có ích, như:

  • Rêu sphagnum
  • Than củi,
  • và các sợi tự nhiên như vỏ dừa.

6A. Than củi, vật liệu tuyệt vời cho vào giá thể trồng lan

Than củi là chất liệu tốt cho giá thể trồng lan. Nó có thể hấp thụ một số độ ẩm, nhưng không nhiều. Nó hoàn hảo vì nó cũng hấp thụ các chất gây ô nhiễm trong chậu giá thể và loại bỏ một số mùi hôi (nhờ đặc tính Hoạt tính)

Tôi sử dụng than củi trong hầu hết các thiết kế của chúng tôi, chỉ để giữ độ ẩm. Nó thoát nước tốt vì có kích thước lớn hơn, thúc đẩy loại bỏ vi khuẩn có hại. Loại bỏ mớ hỗn độn cần phải giải quyết, than củi chỉ thêm những đặc điểm tích cực vào các giá thể trồng cây.

6B. Các loại sợi hữu cơ tự nhiên như mảnh dừa, vỏ cây

Mảnh dừa (thường hay đc gọi là xơ dừa) và một số vỏ cây cũng có khả năng hút ẩm tốt, như vỏ cây linh sam. Nước sẽ ngấm vào vỏ cây và nhà ra từ từ giúp luôn điều tiết độ ẩm hợp lý cho rễ lan.

Cẩn thận với việc bổ sung quá nhiều sợi dừa. Chúng có xu hướng có dư lượng muối. Trước khi thêm chúng vào bất kỳ hỗn hợp bầu nào, hãy nhớ rửa sạch chúng. Sẽ tốt hơn nếu bạn có thể ngâm chúng trong nước từ ngày này sang ngày khác. Nếu không được, hãy dùng nước nóng để rửa lại thật sạch.

Hoặc bạn mua mảnh dừa trồng lan đã được xử lý kỹ.

7. Giá thể tốt cho phép rễ tiếp xúc được với ánh sáng

Rễ lan cũng quang hợp nhờ chất diệp lục. Khi chúng được quấn quanh một cái cây, chúng sẽ nhận được ánh sáng mặt trời liên tục, được lọc bởi lá cây.

Đây là lý do số một mà những người đam mê hoa lan sử dụng những chiếc chậu nhựa trong suốt. Chúng thật xấu xí, đúng vậy, thật kinh khủng. Nhưng chức năng của chúng vượt quá vẻ đẹp của chúng và đó là lý do tại sao tôi sử dụng.

Như đã nói ở trên, rễ lan quấn quanh thành chậu bám tự nhiên vào các thành nhựa. Ánh sáng có thể xuyên qua lớp nhựa trong  suốt, và một số loại giá thể, tạo cho chúng một cách khác để cung cấp chất và tăng cường sức khỏe.

Nếu lan trồng trong giá thể có kích thước nhỏ, chúng sẽ thiếu ánh sáng cung cấp cho bộ rễ và về lâu dài chúng cần nhiều chất dinh dưỡng hơn.

Do đó hãy lưu ý và ưu tiên cho việc chọn giá thể để rễ cây có thể tiếp xúc được với ánh sáng.

Giá thể cần chắc chắn nhưng không được quá chặt. Chúng sẽ không cho ánh sáng lọt qua.

Cho phép ánh sáng và thông gió xuyên qua bên trong chậu và cây lan của bạn sẽ cảm ơn bạn bằng những bông hoa tuyệt đẹp

8. Tự trộn giá thể trồng lan

8A. Giá thể trồng mịn

  • 4 phần vỏ thông đỏ cỡ nhỏ (hoặc vỏ linh sam) hoặc mảnh vỏ dừa
  • 1 phần than củi đập vụn, có thể dùng than hoa (than nướng)
  • 1 phần đá pumice, perlite hoặc sỏi nhẹ (cỡ nhỏ mịn)

8B. Hỗn hợp cỡ vừa

Thay vì dùng vỏ thông loại nhỏ, hãy sử dụng cỡ lớn hơn. Và dùng theo công thức 4:1:1 như trên

Giá thể cỡ trung bình phù hợp với các loài lan như hồ điệp, hay các loại lan trưởng thành, có rễ lớn.

9. Thay chậu trồng lan

Thay giá thể mới cho lan của bạn ngay khi bạn mua chúng về, có nghĩa là thay vì dùng giá thể cũ, bạn có thể thay ngay giá thể mới và chậu mới cho chúng.

Hầu hết chúng ta có tâm lý cho rằng chậu hiện tại là nhỏ so với kích thước của cây hay những bông hoa lan, vì vậy chúng ta muốn thay chậu ngay với một kích thước lớn hơn. Với bộ rễ cây, đây là một điều gây shock cho chúng.

Nếu lan của bạn đang có bông, vậy đừng thay chậu ngay. Chờ cho đến khi hoa tàn và sau khi cắt tỉa, hãy bắt đầu thay chậu — nếu bạn có thể.

Bạn đã sẵn sàng mua một số giá thể trồng lan trong chậu chưa? Nếu bạn đang tự hỏi tôi sử dụng hỗn hợp trồng lan nào, thì … Điều đó thật khó nói. Mỗi loài lan có sở thích riêng và tôi cố gắng thích nghi với những gì nó thích và không thích.

Nếu bạn vẫn không chắc chắn bạn có thể hỏi các vườn ươm lan hoặc mua Giá thể trồng lan trộn sẵn, và nhận thêm tư vấn từ người bán.

Tại Shop giá thể đất trồng chúng tôi cung cấp đầy đủ các loại giá thể trồng hoa lan để bạn có thể tự trộn như: Vỏ thông, Xơ dừa, Đá Pumice, viên đất nung

Nếu thông tin này có ích hoặc làm rõ bất kỳ nghi ngờ nào của bạn, vui lòng đề cập như vậy trong phần bình luận. Tôi thích giao lưu với những người đam mê phong lan khác, và tất cả đều có thể học hỏi kinh nghiệm của chúng tôi.

Chia sẻ trang này với một người bạn có phong lan, bình luận hoặc cho tôi một ngón tay cái ở phần bình luận bên dưới. Tôi chắc chắn đánh giá cao nó.

Bạn cũng có thể quan tâm tới